نبرد گلادیاتور های نفتی - مجله لیست پیوند

به گزارش شرق؛ این بار نکته این بود که کسی انتظار نداشت درگیری به این حد بالا برود که دو روز مذاکره کاملا بی نتیجه بماند و جلسه ای را که برای دوشنبه برقرار شده بود، حتی برگزار هم ننمایند، حرفی هم درباره اجلاس بعدی نزنند. بازار به شدت ترسیده و دارد نگرانی خودش را در قیمت نشان می دهد. بازار حدس و گمان داغ شده و دوباره تیتر های سرانجام اوپک را روی صفحه می گردد دید.

اما قبل از پرداختن به مشکل میان امارات و سعودی باید اشاره نمود که مشکل قدیمی است. چند ماه پیش و در حین اجرای برنامه کاهش فراوری اوپک برای کنترل قیمت که پشت بند فروپاشی تقاضا پیش آمده بود، امارات ناگهان سر ناسازگاری گذاشت و دیپلمات های این کشور در اتفاقی که تعجب ناظران بازار نفت و حتی سیاست را برانگیخت، بدون ذکر نام به رسانه هایی مانند بلومبرگ درز دادند که اگر برنامه کاهش فراوری قرار است به این شکل فشارش روی امارات باشد، این کشور از اوپک خارج خواهد شد؛ تهدیدی که اصلا به نظر بازی نمی رسید و حاکی از نارضایتی جدی حاکمان شیخ نشین ثروتمند از پادشاهی قدرتمند بود.

به شکل سنتی عربستان سعودی با امارات به شکل برادر عظیم رفتار می نماید و امارات همواره یکی از سنگ بنا های پیش برد سیاست های ریاض چه در منطقه و دنیا و چه در بازار نفت بوده است. امروز این روابط تا حدی دستخوش تغییرات شده است و شاهد آن درگیری قبلی و درگیری فعلی.

اما اماراتی ها چه می گویند؟ حرف این است که فشاری که کوتای اوپک بر نفت ابوظبی می آورد، از نظر درصدی و به نسبت توان فراوریی این شیخ نشین اصلا منصفانه نیست. سطح کوتای فعلی امارات 3.16 میلیون بشکه در روز است که امارات می گوید باتوجه به ظرفیت چهار میلیون بشکه ای فراوریش حداقل باید 3.8 میلیون بشکه باشد. اختلاف بسیار زیاد است و تاحدی نشان می دهد که چرا این طور غیرقابل حل شده است. در یکی از اجلاس های دوران کرونا بحث بر سر 30 هزار بشکه کاهش فراوری مکزیک مذاکرات را قفل کرد. اماراتی ها با اشاره به کوتای 11 میلیونی روسیه و عربستان رفتار عربستان با خود را غیرمنصفانه می دانند.

العربیه می نویسد وزیر نفت سعودی، شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، برای جوش دادن معامله اعضا را به عقلانیت و توافق توصیه نموده است که بی نتیجه مانده و به گوش اماراتی ها نرفته است و کل ماجرای تصمیم گیری اوپک فعلا پادرهوا است.

دقیق ترِ ماجرا: منابع اماراتی روز آدینه به رسانه ها گفته بودند با افزایش پله ای فراوری از سوی عربستان از ماه آگوست تا دسامبر موافق هستند، اما با باقی ماندن ادامه برنامه کاهش فراوریی تا سرانجام سال 2022 به شکل جدی همراهی نمی نمایند

بعلاوه امارات از پایه ای که اوپک برای محاسبه سطح کوتای او معین نموده گله مند است. امارات متحده عربی در این سال ها میلیارد ها دلار هزینه زیرساخت های نفتی خود نموده است و آماده جهش صادراتی است، اما اوپک دستش را گذاشته روی سر صنعت نفت کشور.

امارات بعلاوه می گوید در این اعتراض خود تنها نیست و آذربایجان، قزاقستان، کویت و نیجریه هم خواستار بازبینی در پایه محاسبه سطح کوتای خود که سال گذشته معین شده است و این اتفاق هم افتاده. مرز های درون اوپک جابه جا شده و تنش در تیم های سنتی از جمله اتحاد عربستان-امارات-کویت و اضافه شدن بازیگران قدرتمندی نظیر روسیه به این اتحاد تحلیلگران را کمی سردرگم نموده است. کشور ها پس از پشت سرگذاشتن یک دوره طولانی قیمت پایین و کاهش 10 میلیونی اجباری برای کنترل قیمت همگی خسته اند. با کسری بودجه روبرو اند و طرح های عمرانی شان روی زمین مانده است.

در کشور های حوزه خلیج فارس این مسئله جنبه دیگری هم دارد. این کشور ها با عایدی سرشار نفت، عملا مالیات نمی گرفتند و در شکلی شبیه رشوه به شهفرایندان در عوض سلب کامل حق سیاسی حدی از رضایت را برای آن ها درست می کردند. حالا برخی مانند عربستان در سال گذشته مالیات بر ارزش افزوده را سه برابر کردند یا عمانی ها طرح دریافت مالیات تصاعدی برحسب عایدی وضع کردند.

اوضاع درون اوپک این قدر آشفته است که مشاور نخست وزیر عراق رسما از احتمال آغاز جنگ قیمتی دوباره صحبت می نماید. چنین اتفاقی اگر بیفتد، بار دیگر قیمت ها به نازل ترین سطح می رسد.

کشور ها که مدت ها به شکل مصنوعی فراوری خود را کنترل نموده اند، میلیون ها بشکه نفت در بازار می ریزند، تخفیف می دهند تا آخر کار معین گردد چه کشوری را بیشتر یارای مقاومت در برابر قیمت نازل است. عموما کشور هایی مانند روسیه و عربستان، اولی به علت اینکه بودجه اش به گفته مقام های رسمی تا 40 دلار هم آسیب نمی بیند و دومی به علت حجم بالای فراوری، ذخایر فراوان و تسلط بر صنایع جانبی نفت که عایدیزا ست، مانند پتروشیمی و کشتی رانی و این قبیل امور. مضاف بر این عربستان در مشتری یابی، به علت سابقه و توان خود بسیار پیروز تر عمل می نماید و کشور ها ترجیح می دهند با آینده نگری در جنگ قیمت سمت عربستان را بگیرند؛ اتفاقی که به وضوح در جنگ قیمت ماه مارس بازار شاهد بود. اینکه امارات تا کجا بخواهد ایستادگی کند، مسئله ای است که هنوز باید نشست و دید.

بار قبلی که به تهدید از خروج از اوپک کشید -اتفاقی که برای اوپکی ها حقیقتا نادر و تعجب برانگیز بود- درنهایت حل شد. اما بار گذشته درگیری ها در سطح اظهارات چند مقام رسمی بدون ذکر نام در بلومبرگ و رویترز بود؛ این بار، اما کار به جلسات وزارتی و راهرو های اوپک کشیده است. سعودی بار پیش پشت پرده و رسم اعراب با پدرخواندگی مسئله را حل کرد. این بار، اما تا به امروز که مسئله حل نشده است، سطح تنش حداقل در سال های اخیر بی سابقه بوده است.

اما ایالات متحده. یادمان هست که دونالد ترامپ، با همه غرابت رفتارش حداقل دوبار در سال 2020 با مداخله مستقیم و تماس تلفنی درجا و استفاده از روابط حسنه خود با سعودی و ولادیمیر پوتین معامله را جوش داد و جدا تأثیرگذار عمل کرد. این نقشی است که بایدن ظاهرا در اجرای آن کمی مشکل دارد. مثلا ایسنا درباره عکس العمل بایدن به اتفاقات درونی اوپک می نویسد دولت بایدن درپی ناکامی اوپک پلاس برای دستیابی به توافق نفتی نو و لغو مذاکرات روز دوشنبه، از اوپک و متحدانش خواست راه چاره مسالمت آمیزی برای افزایش فراوری پیدا نمایند.

سخنگوی کاخ سفید روز دوشنبه گفته است: اگرچه آمریکا در این مذاکرات حضور ندارد، اما به دقت مذاکرات اوپک پلاس و تأثیر آن بر احیای اقتصاد دنیای از همه گیری کووید19 را دنبال می نماید. مقامات دولت آمریکا با دولت های مربوط در تماس بوده و از آن ها خواسته اند راه چارهی پیدا نمایند تا اجازه دهد افزایش فراوری صورت بگیرد.

بنا بر این گزارش ها مقامات کاخ سفید گفته اند: بایدن خواستار آن است شهفرایندان آمریکایی به انرژی با هزینه معقول و پایا دسترسی داشته باشند. با احیای اقتصاد آمریکا از رکود ناشی از همه گیری ویروس کرونا، مهم است که فرایند تأمین انرژی حفظ گردد که مستلزم شرایط باثبات بازار نفت است.

عکس العملی که در مقایسه با نقش فعال و تأثیرگذار ترامپ در این موارد و هم به نسبت سطح تنش کنونی درون اوپک کمی بی نمک به نظر می رسد.

روس ها واکنش خیلی چشمگیری نشان نداده اند و الکساندر نواک یکی از معماران طرح فعلی با اینکه به نوشته بلومبرگ نتوانست به سطح افزایش فراوری مورد نظر خود برسد، اما حتی پس از کسنل شدن اجلاس روز دوشنبه هم هیچ اظهارنظری نکرد. به هرحال به گزارش بلومبرگ اکنون وزارت نفت عراق ابراز امیدواری نموده است که تصمیم به برگزاری اجلاس در 10 روز آینده قطعی گردد.

اما هنگامه ای برپا ست که یکی از گزارش نویسان بلومبرگ را هم به تعجب وا داشته است و می نویسد این دعوا این بار به شدت شخصی و عمومی است و به سطح مصاحبه های تلویزیونی کشیده شده است.

جان کیلداف، تحلیلگر ارشد نفت در اگین کلاپتال به سی. ان. بی. سی گفته است اتحاد اوپک شکست؛ پاندمی کشور ها را متحد نموده بود، حالا شرایط پسا پاندمی آن ها را از هم جدا نموده است. امارات متحده که شمشیر را از رو بسته است و تازه سرگرمی ما آغاز شد که ببینیم چه کسی بالاخره وا می دهد!. تا به حال بار ها تنش درون اوپک بالا گرفته است، حالا نه شاید در این حد، اما بالاخره حل شده است. اما شرایط به گونه ای است که برخی جدا، حتی در رسانه ای مثل بلومبرگ، می پرسند آیا کار اوپک تمام شد؟