چگونه هنگام تحصیل در خارج از کشور با شوک فرهنگی مقابله کنیم؟ - مجله لیست پیوند

بیشتر افرادی که برای مدت طولانی تری از یک سفر کوتاه سرگرمیی در کشور دیگری اقامت داشته اند، با این واژه آشنا هستند. فرقی نمی نماید که سال ها قبل این تجربه را داشته اید یا اولین بار است که از کشور خود دور می شوید، به هرحال باید این پدیده را بیشتر بشناسید و با راه های روبروه با آن آشنا باشید.

شوک فرهنگی چیست؟

وقتی برای ادامه تحصیل به خارج از کشور می روید، برنامه روزانه شما، فرهنگ و رفتارهای مردم اطراف شما دیگر برای تان آشنا نیست. فرایند تشخیص، ادراک و سازگاری با این تغییرات را شوک فرهنگی می گویند.

در محیط نرمال بیشتر رفتارهای ما مثل حالات بدن، تن صدا، چگونگی ایستادن در صف، و تعاملات ما، بر ادراک مجموعه ای از نشانه های فرهنگی ما مبتنی است. با این حال ما به صورت خودآگاه به این نکات توجه نمی کنیم.

در یک کشور نو، این نشانه های فرهنگی بیشتر به چشم ما می آیند چون با فرهنگ ما در کشور خودمان فرق می نمایند.

ممکن است به معنای واقعی کلمه شوکه نشوید، اما به این احساس بیگانگی و تجربه های نو از زندگی، رفتارهای غریب، و هنجارهای فرهنگی نو اصطلاحا شوک فرهنگی می گویند. شوک فرهنگی مراحل مختلفی دارد که عبارتند از:

• سرخوشی اولیه/ مرحله ماه عسل- بلافاصله پس از ورود به محیط نو، احتمالا مجذوب چیزهای نوی می شوید که محیط نو برایتان به همراه دارد. در این مرحله، بیشتر در پی شباهتهای فرهنگی هستید و تفاوتها برایتان جالب است.
• آشفتگی و سردرگمی/ مرحله مذاکره- کم کم احساس سرخوشی خاتمه می یابد. و نوعی احساس سر درگمی به شما دست می دهد. دچار نوعی آشفتگی می شوید و احساس می کنید همه امور به هم ریخته است. به یکباره با امور بسیاری روبرو می شوید که باید به آن سر و سامان دهید و دوست دارید آنها را از سر راه خود بردارید.

• ادراک تدریجی/ مرحله تطابق- بالاخره به یک آرامش نسبی می رسید. به خانه نو خود کم کم عادت نموده اید و تعادلی نسبی بین احساسات شما برقرار شده است. به جای اینکه احساس آشفتگی کنید، کم کم تفاوتها را درک می کنید. و به تدریج نگرش مثبتی نسبت به امور پیدا می کنید، و سعی می کنید درباره کشور میزبان اطلاعات بییشتری به دست آورید و سازگاری بیشتری با فرهنگ میزبان پیدا کنید.
• انطباق یا دو فرهنگه شدن/ مرحله تسلط- مرحله نهایی شوک فرهنگی رسیدن به سطح مطلوبی از آسایش در خانه نو است. ترتیب امور معنا پیدا می نماید، راحت تر با غریبه ها ارتباط برقرار می کنید، و جزئیات فرهنگی را بهتر درک می کنید. برنامه روزانه تان نظم بیشتری پیدا نموده است. مطئنا برای خانواده و دوستان دلتنگ می شوید، اما دوستان نو و فعالیتهای نو نیز حالا جزئی از زندگی شما شده است.

شوک فرهنگی و افسردگی

در بعضی موارد، شوک فرهنگی می تواند منجر به افسردگی گردد. اگر حدس می زنید که ممکن است به این احساس دچار شوید، هرگز سعی نکنید به تنهایی با آن مقابله کنید. با مشاوران متخصص در دانشگاه محل تحصیل خود تبادل نظر کنید و سعی کنید برای مدت طولانی تنها نباشید.

نکاتی برای روبروه با شوک فرهنگی

اکنون که متوجه شدید شوک فرهنگی چیست و چگونه می توان آن را تشخیص داد، با ما همراه باشید تا نکاتی در مورد مقابله با این پدیده بیاموزید. شوک فرهنگی

1. هر چه می توانید درباره کشور میزبان اطلاعات کسب کنید

جهت بدست آوردن این نوع اطلاعات می توانید از راهنماهای سفر، رمانها، داستانها، و مجلات بهره ببرید. سعی کنید تا حد امکان درباره رفتارهای مودبانه و غیر مودبانه در کشور میزبان بیشتر بدانید. و قبل از عزیمت خود را تا حدودی از این حیث آماده کنید.

2. از مشاوران تحصیلی مربوطه در این زمینه یاری بخواهید

به ویژه درباره تجربیات سخت و تلخ دانشجویان گذشته از آنها سوالاتی بپرسید. هر کشوری نکات ریز فرهنگی منحصر به خود را دارد. بنابراین انتظار نداشته باشید مثلا تایلند با فرانسه شرایط یکسانی داشته باشد. سعی کنید از افرادی که اطلاعات دقیقی دارند مشاوره بگیرید.

3. اهداف آموزشی خود را از قبل تعیین کنید

شاید بگویید اهداف تعیین هستند ولی به خاطر داشته باشید که برای تحصیلات خود هدف دارید، و یادگیری فرهنگ کشور میزبان هم جزئی از این اهداف محسوب می گردد. آیا به غذا خوردن علاقه دارید؟ سعی کنید پخت غذاهای محلی را یاد بگیرید.

4. هر آنچه که در بدو ورود شما را جذب می نماید، یادداشت کنید و بعدا به آن مراجعه کنید

در مرحله ماه عسل، هر آنچه که شما را جذب می نماید یادداشت کنید. بعدا وقتی دچار سردرگمی و احساس ناامیدی می شوید، می توانید به این فهرست نگاهی بیندازید و یاد احساسات خوش گذشته بیفتید.

5. یک سرگرمی سالم برای خود ایجاد کنید

در مرحله دوم که ممکن است دچار احساسات منفی نسبت به فرهنگ میزبان شوید، سعی کنید یک سرگرمی سالم برای خود ایجاد کنید تا افکار خود را از احساسات منفی دور کنید. به خودتان زمان بدهید، می توانید سریال مورد علاقه خود را در تلویزیون دنبال کنید، آشپزی کنید، یا فعالیتهای ورزشی انجام دهید. طبیعی است که احساس کنید به یک زنگ سرگرمی احتیاج دارید و ضروری است برای ملاقات به کشور خود بروید. پس نگران نشوید فقط سعی کنید خود را در خانه محبوس نکنید و با یک سرگرمی سالم فکر خود را مشغول کنید.

6. با دیگر دانشجویان درباره احساسات خود صحبت کنید و از آن ها یاری بخواهید

ممکن است دانشجویان دیگری را که به همراه شما در این کشور تحصیل می نمایند، بشناسید. با آنها درباره چگونگی احساساتشان نسبت به کشور میزبان تبادل نظر کنید. از آنها درباره تجربیاتی که داشتند و بعلاوه راه چارههایی که برای مقابله با اختلافات فرهنگی به کار گرفتند، مشاوره بگیرید.

بعلاوه از آنها یاد بگیرید. ممکن است راه چاره ساده ای برای آنچه مدتها فکر شما را مشغول نموده است داشته باشند.

7. خودتان را مجبور کنید تا دوستان محلی پیدا کنید

اگر با محلی ها دوست شوید، چیزهای زیادی می توانید از آنها بیاموزید. آنها متخصصان بسیار خوبی برای مشاوره فرهنگی هستند و می توانند تمامی مسائل پیش پا افتاده را برای شما روشن نمایند و شرح دهند. اگر آنها واقعا دوستان خوبی باشند، ممکن است شما را کنار بکشند و محبت آمیز به شما بگویند که کاری که انجام می دهید خلاف شئونات فرهنگی کشور میزبان است.

8. سعی کنید مسائل را از دریچه فرهنگ کشور میزبان ببینید

در تمامی مراحل پدیده شوک فرهنگی، سعی کنید دیدگاه خود را کنار گذاشته و مسائل را از دریچه فرهنگ کشور میزبان ببینید. شاید با بعضی از دیدگاه ها موافق نباشید، و شاید بعضی از مسائل در چهارچوب اعتقادی شما بی معنا باشد، در این مواقع سعی کنید بفهمید که این مسائل از کجا آمده اند. سوال بپرسید اما در مقابل مسائل جبهه نگیرید و رفتارها را قضاوت نکنید.

9. در اجتماعات محلی ها شرکت کنید

قسمتی از احساسات منفی شما در طول دوره شوک فرهنگی ممکن است مربوط به این باشد که احساس می کنید یک خارجی هستید، بنابراین تا حدی که امکان دارد در اجتماعات محلی شرکت کنید. اگر در کشور خود به کلیسا یا مسجد می رفتید، در آنجا هم همین کار را انجام دهید. اگر در کشور خود در فعالیتهای داوطلبانه شرکت می کردید در این کشور هم به این فعالیتها ادامه دهید. می توانید در تیم های ورزشی عضو شوید، به فستیوال بروید و اینجا را هم خانه خود کنید.

10. سعی کنید زبان محلی را یاد بگیرید

حتی اگر زبان تدریس در دانشگاه شما به انگلیسی است، سعی کنید زبان محلی را یاد بگیرید. این کار نه تنها باعث می گردد درباره فرهنگ میزبان بیشتر یاد بگیرید بلکه باعث می گردد دوستان محلی بیشتری پیدا کنید و بیشتر در جامعه حل شوید.

چگونه پدیده شوک فرهنگی من را تحت تاثیر قرار می دهد؟

هر فردی به شیوه ای متفاوت تحت تاثیر پدیده شوک فرهنگی قرار می گیرد، و راه چاره متفاوتی برای مقابله با آن دارد. این امر به عوامل مختلفی بستگی دارد:

• کشورهایی که قبلا به آنها سفر نموده اید. آیا شوک فرهنگی را قبلا هم د رکشورهای دیگر تجربه نموده اید؟
• کشوری که هم اکنون به آن سفر نموده اید. چقدر با کشور شما فرق دارد؟
• هدف و نوع سفری که دارید. آیا کسی را دارید که به شما در درک فرهنگ بیگانه یاری کند؟ آیا خودتان تمایل به یادگیری و سازگار شدن دارید؟
• چگونه با شزایط نو خود را وفق می دهید؟ در شرایط عادی چگونه با شرایط نو برخورد م یکنید؟ آیا راحت با شرایط کنار می آیید؟

برای مثال، وقتی من برای اولین بار به تانزانیا سفر کردم، سخت ترین کار برای من خرید از بازارهای شلوغ و چانه زنی بر سر قیمت مناسبتر بود. من به قدم زدن در بازار و در پی حراجی گشتن در کشور خودم عادت داشتم ولی فروشنده های تانزانیایی از تخفیف دادن عصبانی می شوند. به علاوه اجناس قیمت ثابتی ندارند و خریداران مدت طولانی بر سر قیمت چانه می زنند. من تحمل این رفتار را نداشتم و هر وقت به بازار می رفتم احساس بدی داشتم. وقتی به کشورهای دیگری مثل هند سفر کردم، و بازارهایی شبیه تانزانیا را دیدم و همان فرهنگ چانه زنی کم کم با این فرهنگ کنار آمدم، و الان اصلا حس قبل را نسبت به این رفتار ندارم. هنوز هم از این فرهنگ خوشم نمی آید ولی نسبت به آن سازگاری پیدا کردم. هرگز اجازه ندهید شوک فرهنگی شما را از هدف بزرگترتان یعنی ادامه تحصیل باز دارد. شوک فرهنگی یک چالش است، دریچه ای است به سوی فرهنگی نو. با این حال، تجربه ای است که ارزش تجربه کردن را دارد. ما به شما قول می دهیم به محض اتمام تحصیلات و برگشت به کشور خود تمام سختیها و ناملایمات ناشی از این پدیده را به راحتی فراموش خواهید کرد و با کوله باری از تجربیات ارزشمند و دوستان نو به کشور باز خواهید گشت. منبع : GOOVERSEAS