آنالیز ویژگی ها و کاربرد قرص کلر و آب اکسیژنه در ضدعفونی و گندزدایی
به گزارش مجله لیست پیوند، قرص کلر و آب اکسیژنه از ترکیبات شیمیایی بسیار پرکاربرد در ضدعفونی آب استخر و تمیز کردن سطوح مختلف هستند که در این مطلب به آنالیز ویژگی ها، خواص و کاربردهای آن ها می پردازیم.

قرص کلر
قرص کلر به عنوان جایگزینی برای روش های سنتی کلرزنی استفاده می گردد. با استفاده از این قرص ها می توان کلر را با دقت و ایمنی به آب اضافه کرد. استفاده از کلر به عنوان یکی از مهم ترین پیشرفت های بهداشت عمومی در قرن بیستم دارای چندین مزیت مهم است؛ قدرت میکروب کشی، خواص ضد عفونی نماینده، کنترل طعم و بو و بعلاوه ارزان بودن از مزایای اصلی کلر است.
البته امروزه استفاده از جایگزین های کلر به علت نگرانی ها در خصوص تشکیل محصولات جانبی ضدعفونی نماینده (DBP) مورد توجه زیادی قرار گرفته است. با این حال، بسیاری از این جایگزین ها به عنوان مثال کلرامین، دی اکسید کلر و ازن فراوری می نمایند که خطرات استفاده از آن ها ممکن است معادل یا حتی بالاتر از کلر باشد.
جایگزین هایی مانند ازن، تابش اشعه ماوراء بنفش و دی اکسید کلر نیز برای ضد عفونی آب استفاده می گردد. اگرچه این فرآیندها قابلیت های ضدعفونی کارآمدی را ارایه می دهند، اما هر جایگزینی دارای معایبی است. تابش ازن و اشعه ماوراء بنفش قابلیت ضد عفونی به جامانده پایداری ارایه نمی دهد و هزینه های عملیاتی و نگهداری نسبتا بالایی دارند. دی اکسید کلر نیز محصولات جانبی آلی ایجاد می نماید و به تجهیزات و اقدامات احتیاطی خاصی احتیاج دارد. کلر هنوز رایج ترین ضدعفونی نماینده آب است که امروزه استفاده می گردد. به طور کلی به نظر می رسد خطرات سلامتی ناشی از کلرینه نکردن آب بیشتر از خطرات مرتبط با DBPs باشد.
قرص کلر یک انتخاب مناسب در مقایسه با محلول های گاز کلر یا هیپوکلریت کلسیم است زیرا شکل خشکی از کلر است که مزایای متعددی را ارایه می دهد. قرص کلر معمولا حاوی تقریبا 90٪ کلر در مقایسه با 70٪ موجود در هیپوکلریت کلسیم است.
بسیاری از تاسیسات، فناوری استفاده از قرص کلر را به عنوان روش ترجیحی ضدعفونی آب در اختیار دارند. این فناوری به علت هزینه های کمتر، دقت، قابلیت اطمینان، حمل و نقل ایمن و مزایای نگهداری مورد استفاده قرار می گیرد. قرص کلر با سرعت قابل پیش بینی که به جریان آب بستگی دارد فرسایش می یابد. بنابراین، با کنترل میزان جریان آب می توان به دوز بسیار دقیق کلر دست یافت. سیستم های کلرزنی را می توان با استفاده از سیستم کنترل به جامانده یا کنترل سرعت جریان آب، شبیه به سیستم های گاز کلر یا هیپوکلریت کلسیم کاملا اتوماتیک کرد.
آب اکسیژنه
آب اکسیژنه یا پراکسید هیدروژن ترکیب شیمیایی پر کاربردی است که به عنوان یک ضد عفونی نماینده ملایم عمل می نماید. این ماده دارای قدرت های مختلفی است: 3 درصد (مصرف خانگی)، 6 تا 10 درصد (سفید نماینده مو)، 35 درصد (گرید غذایی) و 35 درصد (صنعتی). اغلب فروشگاه ها محلول 35 درصد آب اکسیژنه را در بشکه های رنگی عرضه می نمایند.آب اکسیژنه دگوسا آلمان و پاشا ترکیه معروفترین برندهای این ماده در ایران هستند آب اکسیژنه صنعتی در ایران نیز فراوری می گردد. قیمت آب اکسیژنه در بازار خرید وسایل آزمایشگاهی و مواد شیمیایی تا حد زیادی به درجه خلوص، حجم محصول و شرکت فراورینماینده وابسته است.
برای سال ها، متخصصان پزشکی استفاده پراکسید هیدروژن را برای درمان خراش ها و بریدگی های جزئی توصیه می کردند. این ترکیب وقتی روی پوست استعمال می گردد، کف نموده و باکتری ها را از بین می برد. البته امروزه این کاربرد به علت آسیب های احتمالی تا حد زیادی منسوخ شده است. آب اکسیژنه به طور طبیعی در عملکرد طبیعی ارگانیسم ها، مانند تنفس میتوکندریایی نقش دارد و در مقادیر کم در هوا یافت می گردد.
کاربردهای خانگی آب اکسیژنه
آب اکسیژنه کاربردهای زیادی دارد مثلا می توانید برای تمیز کردن ماشین ظرفشویی از آن بهره ببرید. به این منظور پراکسید هیدروژن را مستقیما داخل دستگاه اسپری کنید، بگذارید کمی بماند و سپس آن را پاک کنید.
پراکسید هیدروژن برای سفید کردن و درخشندگی بسیاری از موارد مانند کاشی های لکه دار، دوغاب کثیف و حتی ناخن ها عالی است. برای سفید کردن دوغاب ها، پراکسید هیدروژن را به صورت مستقیم روی کاشی بریزید یا با جوش شیرین خمیری درست نموده و محل موردنظرتان را تمیز کنید.
برای سفید شدن لباس ها به سادگی در حدود یک فنجان آب اکسیژنه را به ماشین لباسشویی خود اضافه کنید. پراکسید هیدروژن نه تنها باکتری ها بلکه قارچ ها و کپک ها را نیز از بین خواهد برد. این ترکیب را می توان برای تمیز کردن وسایل حمام، کف، دیوارها، رطوبت ساز، رطوبت گیر و حتی پرده حمام استفاده نمود.
نکته بسیار مهم:
توجه داشته باشید که مصرف پراکسید هیدروژن با قدرت معمولی (3 تا 5 درصد) مجاز است، اما مقادیر بالاتر (10 درصد یا بیشتر) در صورت بلعیدن سمی بوده و عوارض متعددی برای سلامتی خواهد داشت.
پراکسید هیدروژن به سرعت به اکسیژن و آب تجزیه می گردد و هیچ به جامانده شیمیایی باقی نمی گذارد. این ترکیب در حین تجزیه گاز بی بو و بی رنگی فراوری می نماید که با محیط زیست سازگار است، اما برای انسان و حیوانات بسیار واکنش پذیر و خطرناک است.
منبع: همگردی