آشنایی با مزایای گیاه دارویی اسپرس
به گزارش مجله لیست پیوند، گیاه دارویی اسپرس به صورت خودرو در دشت ها و بیابان ها رشد می نماید و ما در این مطلب قصد داریم تا خواص مفید آن را معرفی کنیم. اسپرس گیاهی است از تیره Leguminosae زیر تیره باقلائیان و قبیله Hedysareae و جنس Onobrychis که دارای مقاومت چندین صد ساله در کشور می باشد.
امتیازات اسپرس
امتیازات این گیاه را می توان در موارد مختلفی جستجو نمود که از آن جمله می توانیم به موارد زیر اشاره نمائیم:عدم ایجاد نفخ در دام که به همین خاطر به عنوان یک گیاه علوفه ای برای ایجاد چراگاه ایده آل می باشد.
مقاومت به آفاتی نظیر سر خورطومی ساقه، برگ و ریشه یونجه باعث شده که در بعضی از منطقه ها جهان از جمله امریکا به دلیل حمله شدید آفات مذکور در غرب این کشور از این گیاه به عنوان یک گیاه مقاوم استفاده شود.
مقاومت به سرما از جمله مواردی است که باعث شده تا اسپرس در پاییز به مدت طولانی تر از یونجه به رشد خود ادامه بدهد و در بهار زود تر فعالیت رویشی خود را شروع نماید. موضوع اخیر در آنالیز های مشاهده ای در منطقه ها سردسیر کشور رویت شد.
بهبود کیفیت فیزیکی و شیمیایی خاک را باعث می شود چون از طرفی به دلیل داشتن ریشه های عمیق باعث شکسته شدن لایه های نفوذ ناپذیر زیرین خاک و از طرفی دیگر به دلیل غدد تثبیت ازت، باروری خاک را باعث می شود.
در ضمنً به دلیل داشتن همین ریشه های عمیق و قدرت استقرار بالا، جهت جلوگیری از فرسایش آبی و بادی خاک در شیب های تند قابل استفاده است.
جذابیت گل های این گیاه برای زنبور عسل باعث شده تا در افزایش فراوری عسل زنبور داران در منطقه ها زنبور داری از این گیاه استفاده شود.
تهیه زمین و کاشت اسپرس
نوع خاک
اسپرس در اراضی آهکی و خشک و نسبتاً سبک به خوبی رشد می نماید و بر عکس در زمین ها زهدار که دارای سفره زیر زمینی بالا و اراضی شور و اسیدی محصول چندان خوبی فراوری نمی نماید. بطور کلی نباید اسپرس و یونجه را از نظر تناسب استفاده در یک منطقه با یکدیگر مقایسه نمود و معمولاً در منطقه ها مناسب برای یونجه کمتر به کشت اسپرس مبادرت می شود.زمان کاشت
اردبیل، کردستان، شهر کرد، آذربایجان شرقی و غربی، اصفهان، دماوند و فیروزکوه، قزوین، زنجان، طالقان و بعضی دیگر از منطقه ها سردسیری کشور می باشد و در تمامی منطقه ها فوق الاشاره به دلیل مقاومت گیاهچه به سرما می توان این گیاه را به صورت پاییزه وبهاره کشت نمود البته در ایتن ارتباط بهتر است در پاییز قبل از فرارسیدن سرمای زمستانه و یخبندان گیاه به مرحله 2 تا 3 برگی رسیده باشد و در بهار احتمال یخبندان زمین وجود نداشته باشد.اندازه مصرف اسپرس
میزان خوراک از دانه گیاه 12 - 8 گرم است و برای تهیه دم نموده گیاه از 20 تا 30 گرم گیاه خشک در یک لیتر آب استفاده می شود که از این دم نموده روزانه 3 مرتبه و هر بار یک استکان مصرف می شود.اندازه بذر مصرفی
به طور کلی صورت رعایت نحوه و تاریخ کاشت اندازه بذر مورد احتیاج برای کاشت در دامنه 30 تا 50 کیلو گرم در هکتار می باشد که میزان دقیق توصیه شده به کیفیت بذر و شرایط میکرو و ماکرو کلیمایی بر می شود.کوددهی
در رابطه با احتیاج کودی اسپرس ذکر این مسئله لازم است که این گیاه به دلیل داشتن غدد تثبیت در ریشه های فرعی خود توانایی استفاده از ازت آزاد هوا را دارد و به همین خاطر بعد از رشد و توسعه کامل ریشه و شرایط مناسب برای فعالیت غده های ریزوبیوم احتیاج به تامین ازت به وسیله کود ازته متصور نیست ولی در سال اول کاشت به دلیل عدم تکامل ریشه ها و غدد مذکور احتیاج به حدود 150 تا 200 کیلوگرم در هکتار اوره همزمان با کاشت و 200 تا 250 کیلوگرم در هکتار فسفات آمونیوم قبل از کاشت می باشد.کنترل علف هرز
برای کنترل علف هرز پهن برگ و نازک برگ یکساله مزرعه اسپرس بهتر است در سال اول. چین اول زود تر از موعد مشخص شده برای برداشت اسپرس انجام شود.ترجیحاً بایستی این برداشت زمانی انجام شود که علف های هرز فراوری بذر ننموده باشند و برای کنترل علف های هرز چند ساله به طریق مکانیکی عمل می شود و در اینمورد استفاده از کولتیواتور در فاصله بین ردیف ها مؤثر می باشد.
از آنجا که اسپرس در دام ایجاد نفخ نمی نماید امکان استفاده گیاه در چراگاه ها و مراتع می باشد و برای اینکه به دوام و قدرت رشد بعدی گیاه لطمه وارد نشود دام را در مرحله فراوری جوانه گل و ارتفاع 20 سانتی متری در مزرعه رها نمائیم.
ترکیب شیمیایی اسپرس
در خاکستر گیاهاسپرس 45 - 28 درصد آهک، 10 - 5 درصد منیزی، 5 - 2 درصد سیلیس، 9 - 10 درصد اسید فسفریک وجود دارد. 1خواص گیاه اسپرس برای انسان، دام و طبیعت
گیاه اسپرس مزیت های فراوانی دارد. بعضی این گیاه را نوعی یونجه می دانند چرا که بسیاری از خواص و ویژگی های اسپرس با گیاه یونجه مشابه است.با این حال خواصی هم برای اسپرس بیان می شود که در یونجه وجود ندارد.
عدم ایجاد نفخ در دام
مصرف این گیاه برای دام ها بسیار مفید است. زیرا از ایجاد نفخ در آن ها جلوگیری می نماید. به همین خاطر این گیاه برای ایجاد چراگاه مفید است.از گیاه اسپرس برای فراهم آوری چراگاه در اروپا استفاده می شود و باعث بهره وری بیشتر دامداری می شود.
مقاومت در مقابل آفات
در مقابل آفت هایی مانند سرخرطومی ساقه، برگ و ریشه یونجه مقاوم است. در بسیاری از نقاط جهان از جمله آمریکا به دلیل حمله شدید این آفات در غرب آمریکا از گیاه اسپرس به عنوان یک گیاه مقاوم استفاده فراوانی می شود و یونجه کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.در واقع مقاومت بالای اسپرس باعث شده حتی فراوری عسل اسپری از عسل یونجه محتمل تر باشد. در کشورهایی مثل آمریکا عسل اسپرس بسیار پرطرفدار است.
مقاومت در برابر سرما
به دلیل آنکه این گیاه در برابر سرمازدگی مقاوم است، در فصل پاییز به مدت طولانی تری می تواند به رشد خود ادامه دهد.بعلاوه رویش آن در فصل بهار زودتر اتفاق می افتد. این یعنی جریان شهد برای زنبورهای عسل فوق العاده عالی است و کلنی ها دیرتر از جریان شهد اسپرس محروم می شوند و در در بهار نیز زودتر به شهد می رسند. شاید به همین خاطر است که عسل اسپرس تا این حد محبوب زنبورداران حرفه ای است.
تقویت نماینده خاک
وجود ریشه های عمیق در این گیاه باعث شده لایه های نفوذناپذیر از بین رفته و به بهبود کیفیت فیزیکی و شیمیایی خاک یاری نماید.بعلاوه به دلیل داشتن غدد تثبیت ازت، خاک را بارور می نماید. بعلاوه گیاه اسپرس به دلیل داشتن ریشه های عمیق و قدرت استقرار بالا، از فرسایش آبی و بادی خاک در شیب های تند جلوگیری می نماید. 2
افزایش فراوری عسل
گل های این گیاه برای زنبورها جذابیت داشته و آنها را به سمت خود می کشاند، که این امر باعث افزایش فراوری عسل برای زنبورداران هر منطقه می شود.به طور کلی گیاه اسپرس به دلیل ویژگی هایی که گفته شد، برای فراوری عسل تک گل فوق العاده عالی است.
در نتیجه بیشتر زنبورداران علاقه مند هستند تا برای فراوری عسل به جایی نزدیک به محل کشتزار اسپرس بروند و این نوع عسل را فراوری نمایند.
خواص اسپرس برای انسان
گیاه افزایش دهنده اشتها
1- کمی سرکه رقیق را با عصاره تازه آن مخلوط کنید و بخورید. برای معالجه زردی، استسقا، انواع قولنج ها، تسکین دردو تحریک اشتها بسیار مفید است.درمان گیاهی درد بیضه
2- آن را در روغن زیتون بجوشانید تا به صورت مرحمی درآید و ضماد کنید. برای تسکین دردهای رماتیسمی و درد بیضه مفید است.درمان گیاهی لکه چشم
3- چکانیدن عصاره آن در چشم لکه یا زخم در قرنیه چشم را رفع می نماید. 3پی نوشت:
1.www.delgarm.com
2.www.asalna.ir
3.www.parsnaz.com
منبع: راسخون