افزایش اختلالات اضطرابی در دوران کرونا - مجله لیست پیوند

به گزارش گروه اجتماعی خبرنگاران به نقل از روابط عمومی مرکز درمان ناباروری و سقط مکرر ابن سینا، به مناسب روز جهانی خانواده و هفته ملی جمعیت این مرکز اقدام به برگزاری کمپین آگاهی رسانی سلامت خانواده کرده است و در در این کمپین، که از 27 تا 31 اردیبهشت برگزار می شود، نشست هایی با حضور متخصصان درباره موضوعات مختلف مرتبط با خانواده، بهداشت باروری و ناباروری برگزار می شود و به صورت زنده از صفحه رسمی اینستاگرام این مرکز پخش می شود.

در سومین نشست این کمپین که به موضوع بهداشت روان در دوران کرونا اختصاص داشت، دکتر بهزاد قربانی، متخصص بیماری های اعصاب و روان و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا درباره شیوع اختلالات اضطرابی گفت: شایع ترین اختلال در بشر، چه در حوزه پزشکی و چه روانپزشکی، اختلال اضطراب است. حدود یک سوم بیماری ها ریشه در اضطراب دارند و وقتی یک عامل استرس زا مانند کرونا وارد می شود، شیوع و شدت اختلالات اضطرابی افزایش می یابد.

قربانی با برشمردن انواع اختلالات اضطرابی افزود: سرآمد اختلالات اضطرابی وسواس است که شرایط فعلی موجب تشدید آن می شود. نوع بعدی فوبیا یا هراس است. ما با مواردی روبرو ایم که بیش از سه ماه است از ترس ابتلا به بیماری از منزل خارج نشده اند. درست است که افراد مبتلا به بیماری های ایمنی و زمینه ای و سالمندان تا حد امکان باید در خانه بمانند، اما افراد جوان و سالم نباید خود را در خانه حبس کنند. این نوع روبروه نشان دهنده فوبیا است. نوع دیگر اختلال اضطرابی، حمله های پانیک است. در یک ماه نخست شیوع بیماری، شیوع این حملات به مراتب افزایش یافت. در حملات پانیک فرد به دلیل حملات اضطراب دچار تپش قلب و تنگی نفس می شود و احساس خفگی می کند. به دلیل تشابه علائم این اختلال با بیماری کووید-19، یعنی تنگی نفس، بسکمک گمان می کردند به ویروس کرونا مبتلا شده اند و به مراکز درمانی مراجعه می کردند و خود این مراجعه خطر ابتلا به ویروس را افزایش می داد. در حالیکه این حملات در اغلب موارد ظرف دو تا سه دقیقه و در موارد نادر، حداکثر تا ده دقیقه و با رفتن فردا به محیط باز و هوای آزاد برطرف می شود. نوع دیگر اختلال اضطرابی نیز اختلال پس از تروما (PTSD) است که به ویژه پس از زلزله اخیر بیشتر بروز پیدا کرد.

این روانپزشک با تأکید بر لزوم انطباق با شرایط جدید، افزود: گفته می شود که کرونا ممکن است به زودی ریشه کن نشود و بنابراین، باید همه ما به زندگی در کنار این ویروس عادت کنیم. یعنی نباید اجازه دهیم که شیوع این ویروس کار و زندگی ما را تحت تأثیر قرار دهد. به ویژه اکنون که مشاغل و فعالیت ها به فرایند عادی بازگشته اند، همه ما می توانیم با رعایت اصول ساده بهداشتی مانند شست وشوی دست ها، استفاده از ماسک در محیط های شلوغ و رعایت فاصله اجتماعی، از خودمان در برابر این ویروس محافظت کنیم.

عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا درباره قرنطینه کامل بچه ها در منزل هشدار داد و گفت: برخی از والدین به دلیل وسواس یا فوبیا بیش از سه ماه است که فرزندان خود را از خانه بیرون نبرده اند. این کار هم به لحاظ جسمی عوارض زیادی برای بچه ها به همراه دارد، هم به لحاظ روانی. والدین می توانند فرزندان شان را با رعایت اصول بهداشتی برای پیاده روی به مناطق خلوت و کم تردد ببرند تا هم تحرک داشته باشند و هم دچار خمودگی و افسردگی نشوند.

قربانی درباره مدیریت و درمان اختلالات اضطرابی توضیح داد: درمان اصلی اختلال اضطرابی وسواس، در سطح متوسط و شدید، درمان دارویی است. یعنی فرد حتماً باید زیر نظر روانپزشک باشد و دارو های مناسب دریافت کند. دیگر اقدامات مانند درمان شناختی-روانی، ورزش، تکنیک های آرام سازی و یوگا، اقدامات تکمیلی محسوب می شوند. شاید موارد خفیف را بتوان با استفاده از این روش ها کنترل کرد، اما موارد متوسط و شدید حتماً نیاز به درمان دارویی دارد و در کنار درمان دارویی می توان از این روش ها به عنوان درمان کمکی استفاده کرد.

این روانپزشک درباره مصرف و قطع مصرف خودسرانه دارو های روانپزشکی هشدار داد و گفت: متخصص بر اساس شرایط هر بیمار دارو های مناسب را تجویز می کند و باز هم براساس شرایط بیمار تصمیم به کاهش دوز دارو یا قطع دارو می گیرد؛ بنابراین هیچ کس نباید خودسرانه و بنا به توصیه افراد غیرمتخصص مصرف دارویی را آغاز کند و همچنین نباید سرخودانه، مثلاً به دلیل اینکه حس می کند حالش بهتر شده است، دارو را به ناگهان قطع کند. قطع ناگهانی دارو های روانپزشکی عوارض جدی دارد و هر نوع تغییر در دور مصرفی یا قطع مصرف دارو باید طبق نظر روانپزشک و براساس شیوه تدریجی باشد که او توصیه می کند. منظور از تدریجی نیز طی چند روز نیست. گاهی کاهش و قطع مصرف دارو ها باید طی چند ماه صورت بگیرد.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه ابن سینا با اشاره به مرگ و میر های ناشی از کرونا گفت: متأسفانه خانواده هایی که عزیزان خود را در این مدت از دست دادند، به دلیل پروتکل های بهداشتی نتوانستند مراسم مرسوم سوگواری را برگزار کنند و همدردی فامیل و آشنایان از اندوه آن ها کم کند. سوگ یک فرایند فیزیولوژیک است که ممکن است تا شش ماه و گاه یک سال به طول بینجامد. کسانی که عزیزان خود را از دست داده اند، باید بتوانند به راحتی و هر وقت خواستند گریه کنند، درباره عزیز از دست رفته خود حرف بزنند، با دعا و نیایش خود را آرام کنند تا بدن رفته رفته خود را با شرایط سوگ تطبیق دهد. بنابراین، حتی تا یک سال احساس اندوه طبیعی است، اما اگر بیشتر طول بکشد و فرد نتواند به زندگی عادی خود برشود، احتمال افسردگی مطرح می شود حتماً باید به روانپزشک مراجعه کند.

قربانی در پایان با اشاره به اجتناب ناپذیر بودن قرارگیری در معرض عوامل استرس زا خاطر نشان کرد: ما همواره در معرض عوامل گوناگون استرس زا قرار داریم، به ویژه در زندگی شهری، و کرونا نیز یک عامل استرس زا است که به تازگی وارد زندگی ما شده است. همه ما خواه ناخواه دچار استرس های گوناگون می شویم و نباید منکر وجود استرس در خودمان بشویم، فقط باید آستانه تحمل استرس را در خود بالا ببریم. ورزش و پیاده روی، یوگا، مدیتیشن و تکنیک های آرام سازی راهکار های غیردارویی اند که می توانند به بالا بردن آستانه تحمل استرس کمک کند.